Jørgen Norheim

Eit utdrag frå romanen

Ingen er så trygg i fare

Etter kvart som varmen frå Jøtul-omnen nådde ut i krokane, byrja rimet på veggane å smelte og renne ned på golvet. Parafinlampa lyste opp så det vart reint heimekoseleg. På veggen eit bilete av kong Haakon 7. - eit teikn på at det var ei stund sidan koia hadde vore i bruk. Veggpynten elles var nøktern, ei lettkledd dame frå Alle Menn frå 1970 og ein Nei til EF-plakat frå 1972. Etter enkle arkeologiske prinsipp kunne ein såleis slutte at koia ikkje hadde vore i bruk sidan først i 1970-åra - om ein då ser bort frå Kapos korte sommarbesøk utover 90-åra. På bordet ein skinkeboks frå Stabburet, ein boks med cola og ein lettøl. Midt på bordet eit roterande juletre. I vindauget ein mørklagd sjuarma lysestake - det var ikkje straum i koia. Ute uendeleg stjernehimmel over kaldt, stille vinterlandskap.
          Stjerner! Guten med alle sine barneår under lyskastarar og reklamelys i storbyen oppdaga stjernehimmelen. Lyset som dei velorganiserte storbyane i Norden gir frå seg nattestid, gjer at den som vandrar der, ikkje ser det himmelske lyset der ute. Det himmelske lyset ser ein først når ein vandrar i mørkret. Det er som om ein ikkje kan tru det er same himmelen over by og land. Trass i gatelys i kvar ei grend i det rike oljelandet Noreg ser ein framleis stjernehimmelen over den nordiske vinternatta. Og der ikkje noko gatelys finst, i dei uendelege villmarkene på den skandinaviske halvøya, er stjerne- og måneskinet det einaste lyset ein har nattestid. Den nesten foreldrelause guten frå storbyens tunnelverd oppdaga stjernehimmelen og vart fjetra.
          Kapo putta guten ned i polarsoveposen og bar han på armen ut.
          "Kva er det som lyser slik på himmelen, onkel Kapo?"
          "Det er Guds auge, guten min."
          "Men kvifor har Gud så mange auge?"
          "Det er for at han skal kunne sjå kvart eit barn på jord."
          "Men når det er overskya, ser han oss då?"
          "Då nyttar han tida til å tenkje over alt han har sett, og finne ut korleis han skal hjelpe alle barna der nede."
          "Men når det er snøver så ein ikkje ser T-banen før han plutseleg er der, ser Gud noko då?"
          "Då sender Gud snøen til å dekkje over alt det vonde og vanskelege, slik at vi kan byrje på nytt."

Barnet spurde, og evangelisten Kapo svara.

Inn i varmen. Tett i tett med kvar sin øyrepropp. Dei vogga i takt til Pat Boones "Blue Christmas", dei trampa takta til Louis Armstrongs "Christmas Night in Harlem", og dei tørka tårer til Burl Ives' "What Child Is This?" Under Pat Boones fløyelsmjuke sentimentale versjon av "Silent Night" vart guten døsig. Den vaksne la han varsamt ned i soveposen.
          Frifanten Kapo, som for første gong i sitt liv hadde fått eit barn i si varetekt, tok ansvaret innover seg. Kva gjer ein når eit barn skal sova? Jau, ein ber kveldsbøn. Det hadde hans eiga mor gjort, som alle mødrer før henne, sjølv om ho i dagslys trudde meir på Lenin enn på tømmermannen frå Nasaret. Evangelisten Kapo greip til det han hugsa frå barndommen: "Du som haver barnen kär, se til mig som liten är."
          Seinare i livet skulle guten, då han var vaksen, sjå tilbake på denne julekvelden som det vakraste av alle barndomsminne.

Jørgen Norheim: Ingen er så trygg i fare. Roman. Det Norske Samlaget. Oslo 2002

Debutromanen til Jørgen Norheim heitte "Liten svein i bærskog ut". Det Norske Samlaget 1997. Eit utdrag kan lesast her.

Alden 9           Hugen